Chỉ số Triglyceride cao bao nhiêu phải uống thuốc? Đây là câu hỏi thường gặp của nhiều người khi đi khám sức khỏe và nhận kết quả xét nghiệm mỡ máu. Triglyceride là một loại chất béo trong máu, và khi nồng độ vượt ngưỡng cho phép, nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và các biến chứng nghiêm trọng sẽ tăng cao. Hãy cùng Raydel tìm hiểu các đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.
Triglyceride là gì? Tại sao lại quan trọng?
Triglyceride là một loại chất béo (lipid) lưu thông trong máu, đóng vai trò như kho năng lượng dự phòng của cơ thể. Khi bạn ăn, lượng calo dư thừa đặc biệt là từ thực phẩm giàu tinh bột, đường hoặc chất béo sẽ được cơ thể chuyển hóa thành triglyceride và lưu trữ trong các tế bào mỡ.
Trong điều kiện bình thường, triglyceride cung cấp năng lượng khi cơ thể cần. Tuy nhiên, nếu “kho dự trữ” này bị quá tải, lượng triglyceride dư thừa sẽ tích tụ trong máu, dẫn đến xơ vữa động mạch, một tình trạng khiến mạch máu bị cứng và hẹp lại, cản trở lưu thông máu. Không chỉ vậy, triglyceride cao còn là yếu tố nguy cơ gây viêm tụy cấp, một bệnh lý nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Bảng phân loại mức độ Triglyceride (Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ – AHA)
Để biết tình trạng của mình đang ở mức nào, bạn có thể tham chiếu bảng phân loại chỉ số Triglyceride từ Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) dưới đây:
| Mức độ | Chỉ số (mg/dL) | Chỉ số (mmol/L) |
|---|---|---|
| Bình thường | < 150 | < 1.7 |
| Giới hạn cao | 150 – 199 | 1.7 – 2.2 |
| Cao | 200 – 499 | 2.3 – 5.6 |
| Rất cao | ≥ 500 | ≥ 5.7 |
Ghi chú quan trọng:
-
Giới hạn cao: Cảnh báo cần thay đổi lối sống như chế độ ăn và luyện tập.
-
Cao: Nguy cơ tim mạch tăng, có thể cần theo dõi sát và can thiệp y tế.
-
Rất cao: Có nguy cơ viêm tụy cấp, cần điều trị bằng thuốc ngay lập tức.
Chỉ số Triglyceride cao bao nhiêu phải uống thuốc?
Thông thường, bác sĩ sẽ xem xét việc dùng thuốc khi chỉ số triglyceride từ 200 mg/dL (2.3 mmol/L) trở lên, đặc biệt nếu đã thay đổi lối sống trong thời gian dài nhưng không đạt hiệu quả. Đây là mức được phân loại là “Cao”, đi kèm với nguy cơ tim mạch tăng cao.
Việc dùng thuốc gần như bắt buộc khi chỉ số từ 500 mg/dL (5.7 mmol/L) trở lên – thuộc nhóm “Rất cao”. Mục tiêu chính lúc này là ngăn ngừa nguy cơ viêm tụy cấp, một biến chứng nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến tính mạng nếu không can thiệp kịp thời.
Các yếu tố bác sĩ sẽ cân nhắc trước khi kê đơn
Tuy nhiên, chỉ số triglyceride không phải là yếu tố duy nhất. Trước khi kê đơn thuốc, bác sĩ sẽ đánh giá toàn diện sức khỏe của bạn dựa trên các yếu tố sau:
-
Mức độ tăng Triglyceride cụ thể.
-
Nguy cơ tim mạch tổng thể trong 10 năm, dựa trên công cụ đánh giá như thang điểm ASCVD để dự đoán nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
-
Các bệnh lý đi kèm bao gồm tiểu đường type 2, bệnh tim mạch, bệnh thận mạn tính…
-
Hiệu quả của thay đổi lối sống nếu đã áp dụng chế độ ăn uống, giảm cân và tập luyện trong 3–6 tháng nhưng chỉ số không cải thiện.
-
Nguy cơ viêm tụy cấp đây là yếu tố ưu tiên hàng đầu khi chỉ số rất cao.
Lời khuyên quan trọng: Tại sao không nên tự ý dùng thuốc?
Dùng thuốc điều trị triglyceride không thể tùy tiện, bởi mỗi loại thuốc có cơ chế hoạt động khác nhau, cần liều lượng và thời gian phù hợp với từng người. Việc tự ý sử dụng có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng như tổn thương gan, cơ, hoặc rối loạn tiêu hóa.
Ngoài ra, tự điều trị còn khiến che lấp những bệnh lý tiềm ẩn khác – những nguyên nhân gốc rễ có thể cần được xử lý trước. Đó là lý do chỉ bác sĩ mới có thể xác định bạn cần loại thuốc nào, liều lượng bao nhiêu và trong bao lâu.
Các nhóm thuốc điều trị Triglyceride cao được bác sĩ chỉ định
Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể và các chỉ số mỡ máu khác (như cholesterol LDL), bác sĩ có thể chỉ định một hoặc phối hợp các nhóm thuốc sau:
| Nhóm thuốc | Ví dụ | Mục tiêu chính | Lưu ý |
|---|---|---|---|
| Fibrates | Fenofibrate, Gemfibrozil | Hạ Triglyceride mạnh mẽ | Thường được ưu tiên khi Triglyceride rất cao |
| Statin | Atorvastatin, Rosuvastatin | Hạ cholesterol LDL là chính, có tác dụng hạ Triglyceride | Dùng khi cả Triglyceride và Cholesterol đều cao |
| Dầu cá kê đơn | Omega-3 Ethyl Esters | Hỗ trợ hạ Triglyceride ở liều cao | Phải là loại kê đơn, không phải thực phẩm chức năng |
| Niacin (Vitamin B3) | Vitamin B3 liều cao | Hạ Triglyceride và tăng HDL | Ít dùng do tác dụng phụ (đỏ bừng mặt, có thể ảnh hưởng gan nếu lạm dụng) |
Thay đổi lối sống: Nền tảng điều trị quan trọng nhất
Để kiểm soát chỉ số triglyceride hiệu quả và lâu dài, thay đổi lối sống là yếu tố không thể thiếu. Việc điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và duy trì cân nặng hợp lý sẽ giúp giảm mỡ máu một cách tự nhiên, hạn chế phụ thuộc vào thuốc.
Chế độ ăn uống “chuẩn y khoa” để hạ Triglyceride
Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát triglyceride. Dưới đây là các nhóm thực phẩm bạn nên cắt giảm và nên tăng cường trong khẩu phần ăn hàng ngày:
5 Nhóm thực phẩm cần cắt giảm hoặc loại bỏ:
-
Đường và đồ ngọt: kẹo, nước ngọt, chè, bánh kẹo công nghiệp.
-
Tinh bột tinh chế: bánh mì trắng, cơm trắng, bún, phở, mì gói.
-
Rượu bia: đặc biệt là bia, vì dễ làm tăng triglyceride nhanh chóng.
-
Chất béo bão hòa và trans: mỡ động vật, bơ thực vật, đồ chiên rán, thức ăn nhanh.
-
Trái cây quá ngọt: sầu riêng, nhãn, vải – giàu fructose, dễ làm tăng mỡ máu.
5 Nhóm thực phẩm cần tăng cường:
-
Cá béo giàu Omega-3: cá hồi, cá trích, cá mòi – giúp giảm triglyceride hiệu quả.
-
Chất xơ hòa tan: yến mạch, đậu lăng, táo, cà rốt – hỗ trợ điều hòa mỡ máu.
-
Các loại hạt và quả hạch: hạnh nhân, óc chó – giàu chất béo tốt và chống viêm.
-
Dầu thực vật không bão hòa: dầu ô liu, dầu canola – thay thế mỡ động vật trong nấu ăn.
-
Rau xanh và các loại đậu: cung cấp dinh dưỡng, ít calo, giàu chất chống oxy hóa.
Vận động thể chất và kiểm soát cân nặng
Vận động đều đặn không chỉ giúp đốt cháy năng lượng mà còn giảm hiệu quả lượng triglyceride trong máu. Các chuyên gia khuyến nghị nên tập luyện tối thiểu 150 phút mỗi tuần với các hoạt động cường độ trung bình như đi bộ nhanh, bơi lội hoặc đạp xe.
Một cách dễ nhớ: 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần là đủ để cải thiện sức khỏe tim mạch.
Ngoài ra, việc giảm chỉ 5 – 10% trọng lượng cơ thể cũng có thể mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc hạ triglyceride. Đây là lý do kiểm soát cân nặng được xem là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị.
Câu hỏi thường gặp về chủ đề chỉ số Triglyceride cao bao nhiêu thì phải uống thuốc
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề chỉ số Triglyceride cao bao nhiêu thì phải uống thuốc và cách xử lý phù hợp.
Hạ Triglyceride có cần dùng thuốc suốt đời không?
Không phải ai cũng cần dùng thuốc suốt đời để hạ Triglyceride. Việc này phụ thuộc vào nguyên nhân gây tăng Triglyceride và mức độ tuân thủ điều trị. Nếu nguyên nhân là do lối sống như ăn uống không lành mạnh, ít vận động… và bạn thay đổi được những thói quen đó một cách bền vững, bác sĩ có thể giảm liều hoặc ngưng thuốc sau một thời gian. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là do yếu tố di truyền hoặc đi kèm bệnh lý mãn tính như tiểu đường, có thể bạn sẽ cần duy trì thuốc lâu dài để kiểm soát.
Triglyceride và Cholesterol khác nhau như thế nào?
Hãy tưởng tượng cholesterol là “viên gạch” giúp xây dựng màng tế bào và tổng hợp hormone, còn triglyceride là “bình xăng dự trữ” để cơ thể dùng khi cần năng lượng. Cả hai đều là chất béo quan trọng trong máu, nhưng khi vượt quá mức cho phép, chúng đều có thể gây tắc nghẽn mạch máu, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Nói cách khác, chúng khác chức năng nhưng cùng nguy hiểm nếu dư thừa.
Dùng dầu cá thực phẩm chức năng có thay thế thuốc kê đơn được không?
Không. Dầu cá dạng thực phẩm chức năng không thể thay thế thuốc kê đơn trong điều trị Triglyceride cao. Lý do là vì dầu cá kê đơn chứa hàm lượng EPA và DHA tinh khiết cao, đã được nghiên cứu lâm sàng chứng minh hiệu quả giảm Triglyceride rõ rệt. Trong khi đó, dầu cá thực phẩm chức năng thường có hàm lượng thấp, không ổn định, và chỉ mang tính chất hỗ trợ sức khỏe tổng thể, không đủ mạnh để điều trị.
Sau bao lâu thay đổi lối sống thì cần xét nghiệm lại?
Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm lại sau 3 đến 6 tháng kể từ khi bạn bắt đầu thay đổi chế độ ăn uống, tập luyện hoặc giảm cân một cách nghiêm túc. Khoảng thời gian này đủ để các thay đổi lối sống phát huy tác dụng và giúp đánh giá chính xác tiến triển điều trị, từ đó điều chỉnh kế hoạch phù hợp hơn.
Việc xác định chỉ số Triglyceride cao bao nhiêu thì phải uống thuốc cần dựa trên kết quả xét nghiệm cụ thể và đánh giá tổng thể về sức khỏe tim mạch. Nếu chỉ số quá cao và không thể kiểm soát bằng chế độ ăn uống, tập luyện, việc dùng thuốc là cần thiết để giảm nguy cơ biến chứng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất với tình trạng của bạn.
